Zaborów (niem. Lampersdorf), gm. Ścinawa [SWŚ I, s. 185-186]

Lamperii villa (1310, 1313); Lampersdorf (1313, 1316, 1429-1430, 1454, 1460); Lampertwilla (1376); Lamprechsdorff (1399); Lamprechtsdorff (1399, 1418, 1428-1432); Lamprechtsdorf (1412), Lamprechsdorf (1428-1432); Lampersdorff (1485, 1521)

archiprezbiterat ścinawski (1376, 1418)

dystrykt ścinawski (1399, 1428-1432, 1429-1430, 1460)

1. 1310 jako rajca ścinawski Henryk z Z. (RS 3150; Neuling, 154); 1314 Henryk IV i Jan ścinawski za zasługi oraz 70 grz. zwolnili z ciężąrów i służb dobra marszałka Konrada Hacke, mianowicie Z., →Jurcz, Rudno, Dębno, nadając mu tam niższe i wyższe sądownictwo i sołectwo w Z. (RS 3386); 1316 Piotr – przeor duchaków jako posiadacz warzelni zakupionej od sołtysa z Z. wraz z ½ studni na placu przy warzelni (RS 3589); 1376 pleban w Z. (Schubert 1885, 160; Neuling, 154; Heyne II, 117); 1399 Mikołaj Hacke w imieniu swoim i swoich s. Jana i Henryka sprzedał Ottonowi Kaufman, plebanowi w →Dziewinie i altaryście kolegiaty głogowskiej, 5 grz.r.cz. (za 50 grz.) ze wsi Z. i →Jurcz (AAWr., Regesty książkowe, t. 32, s. 76); 1399 Piotr pleban z Z. (Jungnitz I, 393; Heyne I, 711); 1412 dziedzice Henryk, Jan i Konrad [Hacke?], sołtys Henryk Czeisil, chłopi-ławnicy: Piotr Kulde, Neuman, Jan Koler, Mikołaj Koler, Kesseler, Marcin Polan, Geiseler, Firlej, sprzedali wikaremu kolegiaty głogowskiej Janowi Meynhard 9 grz.r.cz. (za 108 grz.) z Z. (AAWr., Regesty książkowe, t. 32, s. 108); 1418 Mikołaj pleban z Z. (Jungnitz I, 393); 1418 Henryk Hacke, dziedzic wsi Z. oraz sołtys Mikołaj Neuman i chłopi: Jerzy Herman i Mikołaj Ulbrecht, sprzedali głogowskiej kapitule kolegiackiej 2 grz.r.cz. (za 20 grz.) z Z. (AAWr., Regesty książkowe, t. 32, s. 131-132); 1419 potwierdzenie powyższego (AAWr., Regesty książkowe, t. 32, s. 133-134); 1428-1432 wieś Z. w rejestrach dochodów kapituły głogowskiej: dziedzicami Henryk i Konrad Hacke. Z części Henryka należne 2 grz., z części Konrada 9 grz. (AAWr., IV b 44, bs.); 1429-1430 wieś Z. w rejestrach dochodów kapituły kolegiaty głogowskiej: z dóbr Henryka Nostitza 9 grz., z dóbr wdowy po Rampoldzie Prittwitz 2 grz. (AAWr., IV b 53, bs.); 1454 Jan Prittwitz z Z. (Schubert 1885, 25); 1460 wieś Z. w rejestrach dochodów kapituły kolegiaty głogowskiej: z dóbr Henryka Nostitza 9 grz., z dóbr wdowy po Rampoldzie Prittwitz 2 grz. (AAWr., IV b 45, bs.); 1485 Jan Nostitz siedzący w Z. i jego s. Kasper (APWr., Rep. 3, nr 1015); 1521 Kasper Nostitz z Z. (USD, s. 323)

2. Wieś w obrębie Obniżenia Ścinawskiego. Większość powierzchni w dnie doliny Odry – szerokie spłaszczenie o wysokości 94-95 m n.p.m. z licznymi starorzeczami i korytami mniejszych cieków. Wzdłuż S granicy cieki Ślepica i Jastrzębia, wykorzystujące dawne koryta Odry. Koryto Odry anastomozujące, z kilkoma wyspami – wyznacza E granicę wsi. Zbocze doliny wyraźne, o dużych nachyleniach i wysokościach względnych 12-17 m. W NW części wsi szerokie spłaszczenie wysoczyzny na wysokości 118-120 m n.p.m., przy granicy N do 122 m n.p.m. W środkowej części krawędź wysoczyzny rozcięta doliną Strużyska i jego dopływami. Odpływ Strużyska na NE, ujście do Odry poza granicami wsi. W dolinie Strużyska siedlisko wsi. 3 małe stawy na SW i NE krańcu siedliska oraz w części środkowej. Układ wsi ulicowy, z zabudową po obu stronach drogi w osi W-E. Jedynie w centralnej części układ wielodrożny – jednak boczne drogi bardzo krótkie, a zabudowania przy nich nieliczne. W centralnej części wsi, na S od głównej drogi, kościół oraz 2 folwarki, 1 z dworem, na planie nieregularnych, otwartych czworoboków. Pozostałe gospodarstwa na planie zamkniętych czworoboków, zabudowa gęstą, głównie po N stronie drogi. Nieliczne gospodarstwa trzybudynkowe w formie podkowy otwartej na zewnątrz, głównie na obu krańcach wsi. Na skraju siedliska drogi promieniście rozchodzą się w różnych kierunkach. Lasy w dolinie Odry (łęgi), ponadto niewielki płat lasu przy N granicy. Użytki zielone na madach w sąsiedztwie siedliska oraz w obniżeniach starorzeczy i dolin rzecznych. Grunty rolne w dnie doliny Odry na madach, w obrębie wysoczyzny na glebach brunatnych właściwych oraz glebach bielicowych i pseudobielicowych.

3. Stan. bez nr.: kościół ob. pw. Wniebowzięcia NMP i cmentarz przykościelny. Świątynia z ok. 1500 r. gruntownie przebudowana w latach 1869-1870, murowana, jednonawowa, oskarpowana, z masywną zachodnią wieżą i prostokątnym prezbiterium, powiększonym o symetryczne kaplice; inw.: tryptyk Koronacji NMP (pierwotnie penaptyk) z 1520 r. i dzwon z 1503 r. (Lutsch II, 644; Neuling, 154; Pilch 1962, 192-193; 1978, 334; Mandziuk, 228; BN 2006, 1059); Stan. nr 3, AZP 46/74-23: osada zlokalizowana na łagodnym stoku ok. 0,2 km na N od E krańca wsi; inw.: fr. ceramiki, kamień żarnowy; chron.: IX-X w. (MAWr., sygn. MA/A/113, 285; WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 4, AZP 47/74-23: osada położona u podnóża stoku podmokłej doliny bezimiennego cieku ok. 0,2 km na S od zabudowań dworskich; inw.: fr. ceramiki; chron.: X-XI w. (MAWr., sygn. MA/A/113, 285; WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 5, AZP 1/75-25: osada hutnicza położona w dolinie Odry ok. 4 km na SE od wsi; inw.: fr. ceramiki, żużle żelazne; chron.: XI-XIII w. (MAWr., sygn. MA/A/113, 285; WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 6, AZP 2/75- 23: osada położona w dolinie Odry ok. 2 km na S od wsi; inw.: fr. ceramiki, w tym dno ze znakiem garncarskim, kości zwierzęce, polepa; chron.: XI-XIII w. (MAWr., sygn. MA/A/113, 282; WUOZLeg.; MAHGł.)[1]; Stan. nr 9, AZP 50/74-23: osada położona u podnóża stoku podmokłej doliny bezimiennego cieku ok. 0,7 km na S od wsi; inw.: fr. ceramiki; chron.: X-XI w. (WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 11, AZP 52/74-23: osada położona u podnóża stoku podmokłej doliny ok. 0,3 km na N od centrum wsi; inw.: fr. ceramiki; chron.: XI-XII w. (WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 16, AZP 57/74-23: osada położona u podnóża stoku podmokłej doliny ok. 0,8 km na E od wsi; inw.: fr. ceramiki; chron.: IX-X w. (WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 17, AZP 58/74-23: osada położona na krawędzi doliny ok. 0,5 km na NE od E krańca wsi; inw.: fr. ceramiki; chron.: XI-XII w. (WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 21, AZP 45/74-23: osada położona w dolinie bezimiennego cieku ok. 1,2 km na E od wsi i ok. 0,4 km na E od stan. nr 16; inw.: fr. ceramiki; chron.: XI-XIII w. (WUOZLeg.; MAHGł.)[2]

[1] Uwagi: W ewidencji konserwatorskiej stan. funkcjonuje jako osada PS.

[2] Uwagi: W ewidencji konserwatorskiej osada funkcjonuje jako stan. w →Dziewinie.