Wysokie (niem. Weissig), gm. Rudna [SWŚ I, s. 184-185]

Weysk (1345); Wysak (1376, 1388, po 1409); Weysak (1399); Wyssak (po 1409); Wissak (po 1409); Weyssag (1423, 1471-1476, 1477-1479, 1500); Weissag (1459); Weysagk (1471-1476, 1477-1479, 1500); Weyssagk (1471-1476, 1477-1479, 1500); Weyssack (1471- 1476, 1477-1479, 1500)

archiprezbiterat polkowicki (1376, 1399)

dystrykt górowski (1345); dystrykt rudnieński (1471-1476, 1477- 1479, 1500)

1. 1345 ks. Jan ścinawski nadał wszystkie prawa we wsi zwanej pospolicie W. br. Mikołajowi, Wacławowi, Dzierżkowi, Januszowi Kottwitz z zachowaniem dotychczasowych praw klasztoru lubiąskiego (APWr., Rep. 91, nr 297); 1376 pleban kościoła w W. (Neuling, 339; Heyne II, 117); 1388 fundacja ołtarza pw. NMP, św. św. Szymona, Judy, Barbary, Katarzyny, Małgorzaty i Agnieszki w kościele parafialnym w Kożuchowie z cz. 3 grz. podarowanym przez Mikołaja de Monte, pleban z W. z dóbr Piotra Lesnau w Kożuchowie (AAWr., Regesty książkowe, nr 30, s. 17-19); 1399-1423 Herman pleban w W. (Jungnitz I, 392; Heyne I, 711; InvG, s. 62); po 1409 Marcin, sołtys w W. pod Ścinawą (Śl.k.r., s. 58); po 1409 Henryk, sołtys w W. (Śl.k.r., s. 61); 1459 Henryk Rabenau z W. (InvG, s. 104); 1459 jako ławnik czudu w Rudnej: Henryk Rabenau z W. (AAWr., DpkG, 1459.10.30); 1471-1497 i 1500 wieś W. w rejestrach dochodów wikarych kolegiaty głogowskiej, powinna płacić 4 grz., dziedzicami – Mikołaj (tylko do 1476) i Jerzy Rabenau (AAWr., IV b 62, bs.; IV b 63, s. 13, 44, 76, 108, 140, 167, 191, 218, 246, 274, 304, 332, 371, 407; IV b 64, bs.)

2. Wieś w obrębie Wzgórz Polkowickich (część Wzgórz Dalkowskich). Teren pagórkowaty, z deniwelacjami 80-83 m. We E części kulminacja 198 m n.p.m., następnie stopniowy spadek na W do 115 m n.p.m. przy W granicy. W środkowej części liczne izolowane kulminacje o wysokościach 140-150 m n.p.m. Liczne suche doliny denudacyjne o zróżnicowanych głębokościach, szerokościach i długościach, lokalnie znaczne nachylenia stoków. Obszar źródliskowy 4 większych cieków o głębokich równoleżnikowych dolinach i odpływie na W – po połączeniu tworzą prawobrzeżny, bezimienny dopływ Rudnej. Siedlisko wsi w jednej z dolin, o układzie nieregularnej ulicówki w osi W-E. Na N druga, równoległa droga. Pomiędzy nimi, w centralnej części, folwark, dwór i młyn wodny. Większość budynków na S od drogi. Układ dróg promienisty na W krańcu siedliska, na E 2 równolegle drogi. Na E od siedliska niewielki staw, w dolinach w części centralnej i S kilka grobli. Najwięcej stawów w N części wsi. Większe obszary leśne wzdłuż granicy S i N i w części E. Mniejsze płaty w części W i centralnej w obrębie izolowanych, niskich wzniesień. Użytki zielone na madach oraz glebach murszowo-mineralnych i murszowatych, głównie w dolnych odcinkach dolin rzecznych oraz wokół siedliska, zwłaszcza na S od niego. Grunty orne głównie na glebach bielicowych i pseudobielicowych, ponadto w części SE na czarnych glebach zdegradowanych i glebach szarych oraz glebach brunatnych właściwych.

3. Na gruntach wsi zidentyfikowano 9 śladów osadnictwa PŚ, które rozproszone równomiernie koncentrowały się na polach położonych na S i W od jej siedliska (WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 1, AZP1/71-22: cmentarzysko szkieletowe położone na łagodnym stoku, ok. 0,1 km na N od W krańca wsi. W okresie międzywojennym odkryto pojedynczy grób szkieletowy; chron.: PS? (APWr., WSPŚ, sygn. 783, teczka Weissig; MAWr., sygn. MA/A/112, 279, 280; WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 13, AZP 13/71-22: dwór na kopcu położony w centrum wsi. Stożkowaty nasyp założony na planie czworoboku o wym. u podstawy 23 x 31,5 m, u góry 18,5 x 22,5 m, otoczony fosą, w części N przerwaną groblą. W okolicach obiektu prowadzono w k. XX w. prace ziemne: podsypano kopiec, brzegi fosy i jej dopływ wyłożono kamieniami; chron.: PŚ, ON (WUOZLeg.; MAHGł.; Nowakowski 2008, 568; 2017, 468-469); Stan. bez nr.: dwór na kopcu z wieżą ceglaną o dawnych nazwach własnych Burgberg, alte Schanze, HagenbergObiekt miał być położony na W od wsi, w kierunku stacji kolejowej w Rudnej, zapewne w okolicach wzniesienia o nazwie własnej Burgberg, an der Burg oraz łąki zwanej Burgwiesen. Na terenie stanowiska w 1820 r. prowadzono badania wykopaliskowe (materiały zaginęły); inw.: fr. ceramiki; chron.: PŚ (APWr., WSPŚ, sygn. 783, teczka Weissig; MAWr., sygn. MA/A/285, 465b; AB 1936, 160; 1942, 192; Pawłowski 1978, 374; Nowakowski 2017, 469)[1]


[1] Podczas powierzchniowej weryfikacji stan. archeologicz­nych autorom nie udało się zlokalizować obiektu, który prawdopodobnie uległ całkowitemu zniszczeniu.