Toszowice (niem. Töschwitz), gm. Rudna [SWŚ I, s. 177-178]
Thobischwitz alias Tymonis villa (ok. 1325); Dobeschowitz (1410); Tobischkewicz (1440); Thabeschicz (1459); Thoschwiz (1499)
dystrykt ścinawski (1410); dystrykt rudnieński (1440)
1. ok. 1325 na IX kanonikat kolegiaty głogowskiej przeznaczony był dochód z T.: 4 grz. bez 1 wiard.; na XI kanonikat kolegiaty głogowskiej dochód na 2 komesach: Jakubie – dziesięcina polowa, na Piotrze Lazina w T. – 8 grz. albo i więcej, kiedy lokuje, wielki wiard. (?) (magnum fertonem) (Jungnitz II, 5, 6); 1410 T. miała 4 ł.[1], z każdego po 6 gr. lub dziesięcina polowa. W sumie 5 grz. płaciła wieś na rzecz Cysterek trzebnickich (USD, s. 265); 1440 burmistrz i rada miasta Lubina zwrócili się z prośbą do b. wr. Konrada o złączenie uposażenia nowo ufundowanego ołtarza pw. św. św. Jana Ewangelisty, Wawrzyńca, Barbary, Małgorzaty i Katarzyny w kaplicy pw. Wszystkich Świętych na nowym cmentarzu przed Lubinem z uposażeniem starego ołtarza, w którego skład wchodziło m.in. nadanie Katarzyny – wdowy po Mikołaju Wolsdorfie: 1 wiard.r.cz. z dziedzicznych dóbr Jana Deislau oraz pól Heinze Seidela w T. (APWr., Rep. 3, nr 879); 1459 jako ławnik czudu w Rudnej: Jan Peitsch z T. (AAWr., DpkG, 1459.10.30); 1499: wieś T. (Knie, 688)
2. Wieś w obrębie Wzgórz Dalkowskich. W części E wysoczyzna łagodnie opadająca na E, rozcięta równoleżnikową doliną Dziesławki o odpływie na E. Wysokości od 114 m n.p.m. w dnie doliny do ok. 150 m n.p.m. W części W wzniesienia Wzgórz Polkowickich (część Wzgórz Dalkowskich) – teren pagórkowaty, liczne garby i izolowane wzniesienia, suche dolinki denudacyjne. Najwyższe wzniesienia o układzie w przybliżeniu południkowym, wysokości od 163 m n.p.m. w części N do 195 m n.p.m. w części S. Deniwelacje w tej części 45 m, dla całej wsi do 80 m. W obrębie wzniesień obszar źródliskowy kilku cieków o odpływie na W i E. W dolinie Dziesławki zabudowa siedliskowa wsi, o układzie długiej ulicówki w osi NW-SE. Na NW krańcu wsi duży folwark, 2 mniejsze w części środkowej i SW; 2 pierwsze na planie zamkniętego prostokąta, ostatni – nieregularnego czworoboku. Zabudowa po obu stronach drogi; w górnej części wsi zabudowania pojedyncze, w dolnej – na planie czworoboków. W górnej części wsi stawy w dnie doliny w obrębie siedliska. Kolejny staw w dolnej części wsi, przy środkowym folwarku. Pola w układzie pasmowym – liczne drogi polne prostopadle do głównej drogi. Największa zwarta połać lasów na S, mniejsza w części N. Użytki zielone w dnach dolin cieków, na madach i glebach brunatnych właściwych. Na gruntach rolnych dominują gleby brunatne właściwe i czarne ziemie właściwe. Ponadto także gleby bielicowe i pseudobielicowe oraz gleby brunatne wyługowane i brunatne kwaśne.
3. Na gruntach wsi zidentyfikowano kilka stanowisk PŚ w najbliższym sąsiedztwie siedliska wsi (WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 4, AZP 4/72-22,54/72-21: osada położona na łagodnym stoku w centrum wsi, na N od zabudowań wiejskich; inw.: fr. ceramiki; chron.: WŚ, XIV-XVw. (APWr., WSPŚ, sygn. 731, teczka Töschwitz; MAWr., sygn. MA/A/112, 280, 281; WUOZLeg.; MAHGł.; Demidziuk 2001, 174-175, nr 492); Stan. nr 5, AZP 5/72-22: osada położona na łagodnym stoku podmokłej doliny bezimiennego cieku ok. 0,2 m na N od S krańca wsi; inw.: fr. ceramiki; chron.: WŚ, XIII-XIV w. (WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 7, AZP 56/72-21: murowana siedziba pańska zbudowana na wzniesieniu o dawnej nazwie własnej Luftenburg. Obiekt położony na szczycie pagórka, ok. 0,1 km na N od W krańca wsi, w okresie międzywojennym naruszony był przez liczne wkopy. W jednym z nich przy W krawędzi znaleziono cegły; chron.: PŚ, ON (APWr., WSPŚ, sygn. 731, teczka Töschwitz; MAWr., sygn. MA/A/112, 287, 290; WUOZLeg.; MAHGł.; Demidziuk 2001, 176, nr 495); Stan. nr 10, AZP 60/72-21: osada położona na stoku cyplowatego wyniesienia przylegającym do podmokłej dolinki źródliskowej bezimiennego cieku ok. 0,5 km na N od środkowej części wsi; inw.: fr. ceramiki; chron.: XI-XII w. (WUOZLeg.; MAHGł.)
[1] Raczej powinno być 40 ł.
