Studzionki (niem. Steudelwitz), gm. Rudna [SWŚ I, s. 174-175]

Studelscho (1255); Studelsco (1256); Studesco (ok. 1325); Studelicz (1409); Stewdenitcz (1418); Stewdlicz/Steudlicz (1428-1432, 1436-1437); Studlicz (1437?); Stewdlicz (1437?)

dystrykt rudnieński (1409, 1428-1432, 1436-1437, 1468)

1. 1255 ks. Konrad I nadał kolegiacie pw. NMP w Głogowie wieś zw. S. ze zwolnieniami od obowiązku powozu, przewodu, stróży i przewozu oraz podworowego, poradlnego i obciążeń militarnych, przenosząc wieś na prawo niemieckie, za co ks. otrzymał od kościoła 60 grz. w srebrze (SUb III, nr 166); 1256 ks. Konrad I potwierdził nadanie kolegiacie pw. NMP w Głogowie swojej wsi S., z przeznaczeniem dochodów z niej na oświetlenie kościoła, z zastrzeżeniem ograniczenia przez dziekana Michała – prokuratora tych dóbr, przydzielania dotacji kanonikom i wikariuszom, stosownie do ich potrzeb (SUb III, nr 177); 1299 ks. Konrad II potwierdził ww. dok. swojego ojca, utrzymując jego wolę (SUb VI 390); ok. 1325 roczny dochód kolegiaty głogowskiej przeznaczony był na utrzymanie kościoła (fabrica ecclesiae) ze wsi S.: 7 mał. i 1 miara pszenicy (Jungnitz II, 1); 1388 pleban Jerzy Isenberg z S. (AAWr., Regesty książkowe, t. 30, s. 19); 1409 dziedzice, sołtysi i chłopi ze wsi →Gawrony wyrządzali liczne szkody (molestia) w dobrach położonej naprzeciw wsi S., która jest w posiadaniu kolegiaty głogowskiej. (APWr., Rep. 76, nr 144); 1418 Piotr Sleuser, pleban w S. (Jungnitz I, 399); 1428-1432 dochody ze wsi S. w rejestrach kapituły kolegiackiej w Głogowie: sołtys miał dawać ze swojego ł. 2 grz. z prawem wykupu, Bartko z ½ ł., który miała Ottynowa/Ottynnowa, z prawem wykupu (AAWr., IV b 44, bs.; IV b 53, bs.); 1429 dochody ze wsi S. w rejestrach kapituły kolegiackiej w Głogowie: we wsi S. było 19 i ½ ł.; z każdego ł. miało być dawane: 3 kor. pszenicy, 5 kor. żyta i 4 kor. owsa. Suma rocznych należności w zbożu: pszenicy 4 mał. i 11 kor., żyta 8 mał. i 1 i ½ kor., owsa 6 i ½ mał., chłopi tytułem dziesięciny – corocznie 5 grz. i 6 gr., sołtys i chłopi w dzień Katedry św. Piotra – 7. grz., 3 wiard. i 6 gr., s. sołtysa – 7 i ½ grz. i 3 wiard., sołtys na dzień św. św. Filipa i Jakuba – 3 i ½ grz. i 8 gr. (AAWr., IV b 53, bs.); 1436-1437 dochody ze wsi S. w rejestrach kapituły kolegiackiej w Głogowie: sołtys ze swojego ł. miał dawać 2 grz. z prawem wykupu, Bartko z ½ ł., który miała Ottynowa/Ottynnowa, z prawem wykupu (AAWr., IV b 81, bs.); 1437 (?) dochody ze wsi S. w rejestrach kapituły kolegiackiej w Głogowie: we wsi S. było 19 i ½ ł.; z każdego ł. miał być dawany roczny i wieczysty cz.: 3 kor. pszenicy, 5 kor. żyta i 4 kor. owsa. Suma rocznych należności w zbożu: pszenicy 4 mał. i 10 i ½ kor., żyta 8 mał. i 1 i ½ kor., owsa 6 i ½ mał., Jan Mylek miał 2 ł. – 11 wiard., 8 gr. i 6 kor. owsa, sołtys miał 2 i ½ ł. – 2 grz. i 6 miar owsa, Wenczko miał 1 i ½ ł. – 2 grz., 11 gr. i 4 kor. owsa, Jan, br. sołtysa, miał 1 i ½ ł., Michał Mylek miał 1 ł. – 6 wiard., 2 i ½ gr. i 4 kor. owsa, Szymon miał 1 ł. – 6 wiard. i 4 kor. owsa, Pyssars miał 1 ł. – 5 i ½ wiard. i 2 kor. owsa, Czarnke miał 1 ł. – 6 wiard. i 4 kor. owsa, Michał Woytko miał 1 ł. 5 i ½ wiard. i 4 kor. owsa, Paulikowitz alias Steinitz miał 1 i ½ ł. – 9 wiard., 7 sk. i 6 kor. owsa, Wotikowitz miał 1 i ½ ł. – 1 grz., 5 gr. i 3 kor. owsa, Dzeko miał 1 i ½ ł. – 9 wiard., 6 kor. owsa […], Mikołaj Belitz miał 1 ł. – 4 kor. owsa, Jakub Mlinski miał 1 ł. – 6 wiard., Kuschulina miała ½ ł. – 11 gr. i 5 sk., na Wniebowzięcie NMP wszyscy chłopi tytułem dziesięciny dawali 5 grz. i 6 gr. (dali już 4 grz., 2 wiard., 4 gr.), w tym roku z S. z każdego ł. miało być dane 6 wiard. i 4 kor. owsa (AAWr., IV b 81, bs.); 1460 dochody ze wsi S. w rejestrach kapituły kolegiackiej w Głogowie: sołtys miał dawać 2 grz. z prawem wykupu, sołtys i chłopi zobowiązani byli dawać na Wniebowzięcie NMP tytułem corocznej dziesięciny polowej 5 grz. i 6 gr., we wsi S. było 19 i ½ ł.; z czego ½ ł. było wolne; każdy ł. dawać miał 3 kor. pszenicy, 5 żyta i 4 owsa, jednak w tym roku każdy ł. dał 1 kopę gr. Zapłacili dotychczas 19 i ½ grz. i 6 gr.; 1 grz. przeznaczona została z pola zmarłego Bartłomieja na zakup mięsa (AAWr., IV b 45, bs.); 1468 kanonicy głogowscy potwierdzili, że Marcin Czarny (Zurny), dziedziczny sołtys w należącej do kolegiaty wsi S. w weichbildzie rudneńskim, sprzedał kanonikowi głogowskiemu Mikołajowi Pfaffendorfowi 1/2 grz.r.cz. na tamtejszym sołectwie, z prawem do wykupu za 5 grz. (APWr., Rep. 135, inwentarz Rep. 76, nr 336)

2. Wieś w obrębie Wzgórz Dalkowskich. Powierzchnia falista, w części S najwyższe wzniesienia (do 125 m n.p.m.), suche doliny denudacyjne, lokalnie duże nachylenia. Stopniowy spadek terenu na W i N ku obniżeniom 2 dolin: Bobrownicy – wzdłuż SW granicy wsi oraz jej prawobrzeżnego dopływu w N części wsi. Ujście dopływu do Bobrownicy na NW krańcu wsi. W tej części szerokie obniżenie dolinne i najniższa wysokość, 93 m n.p.m., oraz niewielki staw. Pas wzniesień o wysokości 112-122 m n.p.m. wzdłuż N granicy wsi; tworzy wyraźną krawędź morfologiczną o przebiegu w przybliżeniu równoleżnikowym. Siedlisko wsi wzdłuż doliny niewielkiego cieku, prawobrzeżnego dopływu Bobrownicy. Jego źródła tuż powyżej siedliska, u podnóża wzniesień. Na E krańcu siedliska niewielki staw. Plan siedliska mieszany, ulicowo-owalnicowy z wydłużonym, wrzecionowatym nawsiem, częściowo zabudowanym. Zabudowa zwarta, na planie zamkniętych czworoboków, wzdłuż drogi w osi NW-SE, po zewnętrznych stronach nawsia. 3 drogi prostopadłe do osi zabudowy wychodzą z centralnej części wsi na NE. Na NW krańcu siedliska drogi rozchodzą się promieniście. Las w wąskim pasie wzdłuż N granicy oraz izolowane płaty na S krańcu wsi. Użytki zielone na madach tylko w górnym odcinku doliny Bobrownicy oraz ujściowym odcinku jej prawobrzeżnego dopływu. Grunty orne na glebach bielicowych i pseudobielicowych, a w części centralnej także na glebach brunatnych właściwych, czarnych ziemiach zdegradowanych i glebach szarych oraz madach. Przeważają niwy podzielone na pola o układzie pasmowym.

3. Na gruntach wsi zlokalizowano kilkanaście stanowisk PŚ, położonych w promieniu 1 km na NW od siedliska wsi (WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 9, AZP 20/70-22: osada położona na stoku podmokłej doliny bezimiennego cieku ok. 1,4 km na NW od wsi; inw.: fr. ceramiki; chron.: IX-X w. PŚ (WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 11, AZP 22/70-22: osada położona na wyniesieniu przylegającym do bezimiennego cieku ok. 1 km na NW od wsi; inw.: fr. ceramiki; chron.: IX-X w. (WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 13, AZP 24/70-22: osada położona na stoku podmokłej doliny z niewielkim stawem ok. 1 km na NW od wsi; inw.: fr. ceramiki; chron.: XII-XIII w. (WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 15, AZP 26/70-22: osada położona w obrębie niewielkiej kotlinki w sąsiedztwie bezimiennego cieku ok. 0,8 km na W od wsi; inw.: fr. ceramiki; chron.: XI-XIII w. (WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 19, AZP 30/70-22: osada położona na łagodnym stoku ok. 0,2 km na N od drogi z →Brodowic do →Gawron; inw.: fr. ceramiki; chron.: XI-XIII w., PŚ (WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 29, AZP 40/70-22: osada położona na stoku podmokłej doliny bezimiennego cieku ok. 0,6 km na S od wsi; inw.: fr. ceramiki; chron.: IX-X w., XII-XIII w. (WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 2, AZP 42/70-22: osada położona na stoku podmokłej doliny, w widłach 2 bezimiennych cieków ok. 0,8 km na W od wsi; inw.: fr. ceramiki; chron.: WŚ (WUOZLeg.; MAHGł.)[1]; Stan. nr 3, AZP 43/70-22: osada położona na stoku podmokłej doliny bezimiennego cieku ok. 1,2 km na W od wsi; inw.: fr. ceramiki; chron.: WŚ (WUOZLeg.; MAHGł.)[2]; Stan. nr 3, AZP 51/70-22: osada położona u podnóża stoku podmokłej doliny bezimiennego cieku ok. 0,6 km na S od wsi; chron.: WŚ (WUOZLeg.; MAHGł.)[3]


[1]  W ewidencji konserwatorskiej osada funkcjonuje jako stan. w →Gawronach.

[2]  W ewidencji konserwatorskiej osada funkcjonuje jako stan. w →Gawronach.

[3]  W ewidencji konserwatorskiej osada funkcjonuje jako stan. w →Kębłowie.