Sitno (niem. Neudorf bei Steinau an der Oder), gm. Ścinawa [SWŚ I, s. 165]

Nimndorf (1209); Neudorff (ok. 1350, 1506, 1509); Newendorf prope Lubin situata (1393)

1. 1209[1] ks. Henryk Brodaty uposażył kościół parafialny w Ścinawie w lenna kościelne ze wsi i kościołów, m.in. w S. (RS 131; Schubert 1885, 146); ok. 1350 Jan Goschwitz – świecki z S. (APWr., Akta majątku Schaffgotschów. Dokumenty, Fach XXVIII, nr 2, sygn. 668); 1504 posiadaczami dóbr we wsi S. br. Fryderyk i Zygmunt Nitschker (Sinapius, II, 325); 1506 Jan Kitsche przekazał w oprawie wdowiej swojej ż. Małgorzacie 7 grz.r.cz. z S. i Samitz. Opiekunem: Krzysztof Reibnitz (APWr., AmWr., B 89.4, k. 147 v); 1506 Małgorzata, ż. Jana Kitsche, w razie swojej śmierci, zapisała swoją wdowią oprawę, tj. dobra S. i →Samitz, swojemu mężowi (APWr., AmWr., B 89.4, k. 147 v); 1509 Krzysztof Czeplern sprzedał z prawem wykupu Janowi Kitsche 4 i ½ grz.r.cz. z S. i →Samitz (APWr., AmWr., B 89.4, k. 150 v)

2. Wieś w obrębie Obniżenia Ścinawskiego. Teren płaski, z deniwelacjami kilku metrów, o średniej wysokości 100-102 m n.p.m. Przy S granicy niewielka kulminacja (106 m n.p.m.), przy granicy E minimalne wysokości w dnach dolin rzecznych (98-99 m n.p.m.). Na N dolina Zimnicy, o odpływie na E, potem SE. W centralnej części równoleżnikowa dolina Niemstowskiej Młynówki o odpływie na E. Wzdłuż niej zabudowa siedliskowa wsi, a na jej E krańcu ujście do Zimnicy. Przy E granicy wsi, na przedłużeniu osi siedliska, młyn wodny (Neid Mühle) na młynówce, odnodze Zimnicy. Granica S wzdłuż płytkiej doliny niewielkiego cieku o odpływie na E. Układ siedliska ulicowy, w osi W-E. Większość zabudowy po N stronie drogi – gospodarstwa na planie zamkniętych czworoboków. W części E folwark. Naprzeciwko folwarku kilka pojedynczych budynków na S od głównej drogi, na drugim brzegu Niemstowskiej Młynówki. Siedlisko od N ograniczone drogą równoległą do osi zabudowy. Obie drogi prostopadłe do głównego traktu N-S – siedlisko wsi po jego W stronie. Na W krańcu siedliska drogi na NW i NE. Obszar bezleśny, natomiast duża powierzchnia użytków zielonych na madach, głównie w N i środkowej części wsi, w dolinach głównych cieków i w najbliższym otoczeniu siedliska. Grunty orne na glebach brunatnych wyługowanych i brunatnych kwaśnych w części N, na glebach brunatnych właściwych i madach w części S.

3. Na gruntach wsi znaleziono 2 ślady osadnictwa ze starszych i młodszych faz WŚ, oba położone na N od wsi, na krawędzi stoku podmokłej doliny rzeki Zimnicy, a także 3 ślady osadnictwa PŚ zlokalizowane w W części gruntów wiejskich (WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. bez nr.: krzyż pojednania, położony ok. 0,7 km na N od wsi, po lewej stronie drogi z S. do Ścinawy; chron.: PŚ, ON (MAWr., sygn. MA/A/280); Stan. bez nr.: krzyż pojednania, obecnie zaginiony, pierwotnie stał na N od wsi, k. pierwszego mostu na drodze do Ścinawy (Wojtucki, Zobniów 2017, 319).


[1] Dok. uznawany za niewiarygodny falsyfikat.