Raszowa Mała (niem. Klein Reichen), gm. Lubin [SWŚ I, s. 153-154]

1. 1418 wieś R.M. (Klose I, 176)

2. Wieś na Równinie Lubińskiej w obrębie Wysoczyzny Lubińskiej. W centralnej części szerokie obniżenie doliny Kaczorka o odpływie na SE. Dno doliny na wysokości 122-125 m n.p.m. Na S i N teren łagodnie wznosi się do 135 i 156 m n.p.m. w obrębie wysoczyzny. W dolinie Kaczorka i jego bocznego dopływu w SW części wsi liczne groble i stawy różnej wielkości. Przy jednym ze stawów na E skraju wsi młyn wodny (Birk Mühle). Siedlisko wsi w NW części doliny. Wieś przyfolwarczna o układzie niewielkiej ulicówki. Zabudowa wzdłuż drogi z →Raszowej na S oraz przy jej bocznej odnodze, zakończonej folwarkiem i stawami. Na SE od zabudowy siedliskowej, pomiędzy stawami, pozostałości PŚ siedziby pańskiej (Burghügel). Lasy w wyższych partiach stoków i na wysoczyźnie. Użytki zielone w dnie doliny, na madach i glebach murszowo-mineralnych i murszowatych. Gruntów ornych niewiele – tylko w S i N części wsi, na glebach bielicowych i pseudobielicowych.

3. Stan. nr 1, AZP 31/75-21: dwór na kopcu położony wśród mokradeł, na niewielkim wzniesieniu ok. 0,5 km na SE od dawnego majątku. Obiekt zachowany w formie znacznie zniszczonego ziemnego nasypu, który wg danych archiwalnych miał kształt regularnego czworoboku, o dług, boku wraz z fosą ok. 40 m. Wys. E części nasypu dochodzi do ok. 3 m. Pierwotnie założenie otaczał obwód obronny składający się z podwójnego systemu wałów i fos, czytelny jeszcze w S i SE części. Na majdanie kopca stała prawdopodobnie budowla murowana (wieża ?), o czym świadczą zalegające na powierzchni pojedyncze cegły gotyckie oraz liczne grudy zaprawy wapiennej; inw.: przed wojną na terenie znacznie zniszczonego przez wybieranie piasku obiektu znaleziono miecze i żużle żelazne. Z powierzchni stan. pozyskano liczne fr. ceramiki; chron.: XIV w. (APWr., WSPŚ, sygn. 730, teczka Klein Reichen; MAWr., sygn. MA/A/288; WUOZLeg.; MAHGł.; Treblin 1941c; Ant. Wart., 41; Inf. KZA 1964, 91; 1965, 95-96; Kaletyn 1966, 149; Sil. Ant. 1967, 239; Demidziuk 2001, 87, nr 193; Prus 2007, 99; Nowakowski 2017, 405-406)