Koźlice (niem. Koslitz), gm. Rudna [SWŚ I, s. 112-113]
Kossłicz (ok. 1325); Kosliek, Koselik (1349); Kosliek (1352); Coczlicz (1360); Koslicz (1362, 1363); Koczlicz (1366); Koselicz (1388, 1399); Koslitz (1399); Kozelitcz (1494); Kozelwitz (1506)
dystrykt lubiński (1360, 1362, 1363, 1366,1494)
1. ok. 1325 na kanonikat IX kolegiaty głogowskiej przeznaczony był dochód w postaci 5 grz. z dóbr chłopskich oraz dziesięciny polowe od komesów (Jungnitz II, 6); 1349 Henryk i Franciszek z K. (AAWr., DpkG, 1349.07.01); 1349 Henryk i Franciszek z K. (APWr., Rep. 91, nr 304); 1352 br. Henryk i Franciszek z K. uzyskali pod zastaw 11 grz. od ks. Jana ścinawskiego sądownictwo ziemskie w okręgu górowskim (InvG, s. 25); 1360 Moroszka, wdowa po Piotrze zw. Leiske, zawarła ugodę ze swymi braćmi Piotrem i Mikołajem zw. Pakusch w sprawie dziedziczenia majątku po rodzicach we wsiach →Składowice, →Gola i K. oraz tym, co znajduje się w Królestwie Polskim. Moroszka i jej s. zostali usatysfakcjonowani kwotą 30 grz. Pośrednikami w ugodzie byli: Ulryk Wagintin, Piotr Lemberg, Teodoryk Rechenberg, Bodo Brauchitsch (APWr., Rep. 21,1 A, s. 94; APWr., AmWr., B 89.1, s. 102 v; UHLB I, nr 228); 1362 Mikołaj Pakusch przekazał swojej ż. Annie jako oprawę wdowią wszystkie dobra, które miał we wsiach K. i →Składowice. Opiekunami wyznaczeni zostali: ks. Ludwik I i Henryk Rechenberg (APWr., Rep. 21, 1 A, s. 192; APWr., AmWr., B 89.1, k. 113 v); 1363 Stefan Sands z K. przekazał swojej ż. Małgorzacie jako oprawę wdowią 1 ł. folwarczny w K. wraz z domem mieszkalnym (curia habitationis), łąkami, lasami, ruchomościami i nieruchomościami i wszelkimi dobrami (APWr., Rep. 21,1 A, s. 270; APWr., AmWr., B 89.1, k. 121 v); 1363 Jan Kyrswald z K., Arnold z →Geruschindorf i Świętomir z →Rynarcic sprzedali 2 ł. cz. w K. na rzecz Mankona Bosschow za 12 grz.; 1 ł. należał do Jana Kyrswalda, do Arnolda i Świętomira po ½ ł.; Kyrswald otrzymał 6 grz., Arnold i Świętomir po 3 grz. (APWr., Rep. 21, 1 A, s. 281-282; UHLB I, nr 508; por. APWr., AmWr., B 89.1, k. 122 v[1]); 1366 Stefan, s. Bogusza z K., sprzedał 9 prętów folwarcznych w K. wraz z domem mieszkalnym (curia habitacionis), ogrodem, łąkami i pożytkami Mikołajowi Pakusch i jego spadkobiercom, z zachowaniem prawa wykupu przez 3 lata od daty transakcji (APWr., AmWr., B 89.1, k. 136 v-137); 1388 ks. Henryk z Blizną sprzedał mieszczanom legnickim z rodziny Ungeraten 24 grz.r.cz., m.in. z K. 1 grz.r.cz., 6 gr. tytułem podatku menniczego, 6 gr. od sołtysa oraz 3 kor. żyta, 3 kor. owsa i 3 kor. jęczmienia (USL, nr 340); 1399 br. Jan, Mikołaj, Piotr i Franciszek Pakuschowie sprzedali mansjonarzom kolegiaty świętokrzyskiej we Wrocławiu 5 grz. (za 50 grz.) na wsiach →Składowice, →Gola i K.; wymienieni chłopi ze wsi K.: Marcin Wyppinka – sołtys i Piotr Twrencz (AAWr., Regesty książkowe, t. 25, nr 25, s. 24-26); 1494 Urszula Rudelinnez Legnicy, za pośrednictwem Piotra Asch, jej prawnego opiekuna, sprzedała z zachowaniem prawa wykupu Marcinowi Sommerfeldt, altaryście lubińskiemu 1 grz. i 4 gr. r.cz. ze swoich dóbr (folwarku, gospodarstw cz., zagród, dziedzicznego sołectwa, łąk, pastwisk, zarośli i stawów) w K. za 10 grz. i 40 gr. (APWr., Rep. 3, nr 821); 1506 Klemens i Piotr Lemberg z K. (APWr., AmWr., B 89.4, k. 162 v); 1516 wg rejestru dziesięcin kościoła parafialnego w Lubinie K. liczyła 16 ł. (Klose I, 159)
2. Wieś w obrębie Wzgórz Polkowickich, SE części Wzgórz Dalkowskich. Powierzchnia bardzo urozmaicona. W części W wysokości powyżej 200 m n.p.m. (z kulminacją 216 m n.p.m.). W kierunku E stromy spadek terenu – wyraźna krawędź morfologiczna. W części E powierzchnia rozczłonkowana, z kilkoma wzniesieniami o wysokości 180-192 m n.p.m., suchymi dolinkami denudacyjnymi oraz szerokimi spłaszczeniami. W centralnej części południkowa dolina Małomickiego Potoku o odpływie na S. W górnym, źródliskowym odcinku rzeki, u podnóża wzniesień, siedlisko wsi. Na S od siedliska kilka grobli. E granica wzdłuż górnego, źródliskowego odcinka bezimiennego, lewobrzeżnego dopływu Dębniaka. Siedlisko o układzie mieszanym, ulicowo-owalnicowym. W części N koncentryczny układ dróg oraz małe trójkątne nawsie. Zabudowa po obu stronach drogi wiejskiej, większość gospodarstw na planie zamkniętych czworoboków, jednobudynkowe – nieliczne. W centralnej części wsi dwór, a na N i E – 2 folwarki na planie zamkniętych czworoboków. Największe zwarte obszary lasu w części W, a na E niewielkie, izolowane skupiska w obrębie najwyższych wzniesień. Użytki zielone w otoczeniu siedliska na glebach bielicowych i pseudobielicowych, w dnie doliny Małomickiego Potoku na podłożu czarnych ziem zdegradowanych i gleb szarych. Grunty orne w części centralnej na glebach brunatnych wyługowanych i brunatnych kwaśnych, w pobliżu doliny i siedliska wsi oraz w części S i E – na glebach bielicowych i pseudobielicowych; ponadto także gleby brunatne właściwe na S i E.
3. Na gruntach wsi zidentyfikowano kilka stanowisk PŚ rozlokowanych równomiernie na W i E od siedliska wsi (WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 12, AZP 33/72-21: dwór na kopcu położony w obrębie niewielkiej dolinki ok. 0,8 km na E od wsi i ok. 0,1 km na S od skrzyżowania szosy i polnej drogi. Obiekt prawdopodobnie całkowicie zniszczony podczas budowy drogi. W odległości ok. 0,1 km na NW od miejsca lokalizacji odkryto materiały datowane na XIV-XVI w. Być może pochodzą one z rozwiezionego założenia obronnego; inw.: fr. ceramiki; chron.: XIV-XVI w. (WUOZLeg.; MAHGł.; Nowakowski 2008, 490-491; 2017, 237-238)
[1] Wg tego źródła transakcja dotyczyć miała wsi Rynarclce.
