Gawronki (niem. Klein Gaffron), gm. Rudna [SWŚ I, s. 91]

Minori Gafran (1440)

dystrykt rudnieński (1440)

1. 1440 mieszczka lubińska Katarzyna, wdowa po Janie Spitzhans, zapisała na ołtarz NMP w kościele parafialnym w Lubinie 10 grz. na dobrach Jana Prittwitza w →Raszowej i →Miłoradzicach oraz 5 grz. na wszystkich dobrach, które nieznani z imienia Luttwitzowie posiadali we wsi G.; cz. zostały nabyte odpowiednio za 100 grz. i 50 grz. z zastrzeżeniem prawa wykupu (APWr., Rep. 3, nr 798)

2. Wieś w obrębie Wzgórz Dalkowskich. Teren urozmaicony, z deniwelacją ok. 20 m. W części S i SW szerokie obniżenie dolinne Rudnej, o odpływie na NW. Najbardziej urozmaicona rzeźba na krańcach SW i N, tam też najwyższe wysokości: 100-112 m n.p.m., lokalnie znaczne nachylenia stoków i niewielkie suche dolinki denudacyjne. Część centralna o niewielkich deniwelacjach (wysokości 90-95 m n.p.m.). W N części, u podnóża wzniesień, dolina Bobrownicy (odpływ na NW). Siedlisko wsi na krawędzi doliny Rudnej. Zabudowa o układzie ulicowym po obu stronach głównej drogi o przebiegu SE-NW. Drogi rozchodzą się promieniście od siedliska. Po S stronie głównej drogi folwark na planie prostokąta i dwór. Pozostałe gospodarstwa w większości po przeciwnej stronie drogi. Za folwarkiem, na 1 z niewielkich prawobrzeżnych dopływów Rudnej, młyn wodny. 2. młyn na N krańcu wsi, na jednym z dopływów Bobrownicy. Większy zwarty obszar leśny w N części, na pozostałym obszarze kilka niewielkich, izolowanych płatów lasów. Rozległe użytki zielone w dolinie Rudnej, na madach. Na pozostałym terenie dominują gleby bielicowe i pseudobielicowe.

3. Na gruntach wsi zlokalizowano 5 śladów i punktów osadniczych z PŚ położonych z dala od siedliska wsi (WUOZLeg.; MAHGł.); Stan. nr 16, AZP 207/70-21: osada hutnicza położona na niewielkim wyniesieniu, wśród podmokłych łąk, w sąsiedztwie bezimiennego cieku, na S od zabudowań W części wsi; inw.: fr. ceramiki, żużle żelazne; chron.: IX-X w. (WUOZLeg.; MAHGł.)